Την περασμένη εβδομάδα η Federal Communications Commission, FCC (Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών των ΗΠΑ) προχώρησε με το πλήρως αντιδημοφιλές της σχέδιο για να τερματίσει τις προστασίες της ουδετερότητας του διαδικτύου (network neutrality, δίνοντας στους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου, όπως η AT&T, η Verizon και η Comcast, πρωτοφανή έλεγχο της κυκλοφορίας, και άρα και της εμπειρίας χρήστη, στο διαδίκτυο. Αλλά τι θα γινόταν εάν εσύ και η κοινότητά σου μπορούσαν να γίνουν οι ίδιοι ο δικός τους πάροχος υπηρεσιών διαδικτύου;
Το Κογκρέσο έχει ακόμα την δυνατότητα να απορρίψει την απόφαση της FCC, αν και τουλάχιστον ένα προτεινόμενο νομοσχέδιο υποδηλώνει ότι υπάρχει λόγος για να μην είμαστε υπερβολικά αισιόδοξοι ότι θα θελήσουν να σώσουν την ουδετερότητα του διαδικτύου από την κατάργησή της. Είτε έτσι είτε αλλιώς, ίσως ήρθε η ώρα να επανεξετάσουμε τη σχέση μας με το διαδίκτυο, αλλά και με τους μεγάλους ISP (Internet Service Providers) που διευκολύνουν την πρόσβασή μας στο διαδίκτυο.
Αντί να εξαρτόμαστε από τις μονοπωλιακές εταιρείες, ως χρήστες του διαδικτύου μπορούμε να πάρουμε πίσω το διαδίκτυο δημιουργώντας τις δικές μας διασυνδέσεις διαδικτύου που θα υποστηρίζονται από την κοινότητα. Τα δίκτυα πλέγματος (mesh networks ) μπορούν να μας βοηθήσουν.
Μια ασύρματη κεραία στην Chinatown της Νέας Υόρκης
Τι είναι το Δίκτυο Πλέγματος (mesh networking) ;
Όταν έχουμε πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω ISP, είναι πιθανό να συνδεθούμε μέσω ευρυζωνικών υπηρεσιών, αυτό είναι κυριολεκτικά ένα γιγαντιαίο καλώδιο που συνδέει τον ISP με ανταλλαγές υψηλού επιπέδου στο διαδίκτυο. Με άλλα λόγια, ο ISP λειτουργεί ως ο κεντρικός φύλακας πύλης (gatekeeper) που ελέγχει το σημείο πρόσβασης μας στο διαδίκτυο (centralized connection / κεντρική ή επικεντρωμένη σύνδεση).
Τα Δίκτυα Πλέγματος, από την άλλη πλευρά, συνδέουν τις συσκευές απευθείας μεταξύ τους (de-centralized connection / αποκεντρωμένη σύνδεση). Αντί να περάσουμε από ένα κεντρικό σημείο, τα δίκτυα δικτύων επιτρέπουν να συνδεόμαστε μεταξύ μας ή μέσω κόμβων εξυπηρέτησης λίγων τοπικών συνδέσεων με έναν αυτόματο επανακαθορισμό σύνδεσης ανάλογα με την διαθεσιμότητα σύνδεσης και την εγγύτητα του εύρους ζώνης και αποθήκευσης.
Δεδομένου ότι είναι αποκεντρωμένα, ο μόνος τρόπος για να κλείσεις ή να διακόψεις την λειτουργία με οποιονδήποτε τρόπο σε ένα δίκτυο πλέγματος είναι να κλείσεις κάθε κόμβο στο δίκτυο. Αυτό τα καθιστά πολύ πιο ανθεκτικά στις παρεμβολές ή σε άλλα προβλήματα λειτουργίας, λόγω του ότι μέσω της πολυ-διασύνδεσης έχουν την δυνατότητα της αναδρομολόγησης. Βασίζονται πάνω στον ίδιο μοναδικό κανόνα που ίσχυε και για το διαδίκτυο και καταργείται με την κατάργηση της ουδετερότητας του διαδικτύου που είναι “το μήνυμα από το σημείο Α να πάει με το γρηγορότερο δυνατό τρόπο στο σημείο Β”. Βλ. “World of Ends” (Ένας Κόσμος των Άκρων), από τους Doc Searls και David Weinberger, ένα δοκίμιο για το “Τι Είναι το Διαδίκτυο και Πώς να Σταματήσουμε να Νομίζουμε Ότι είναι Κάτι Άλλο”.
Με πιο πρακτικούς όρους, με τη δημιουργία ειδικά διαμορφωμένων ασύρματων δρομολογητών (γνωστών ως “nodes / κόμβοι”) που συνδέονται με άλλους διαμορφωμένους ασύρματους δρομολογητές, τα δίκτυα πλέγματος επιτρέπουν στους χρήστες μιας περιοχής να δημιουργήσουν ένα δίκτυο που διαφέρει και ξεχωρίζει φυσικά από το διαδίκτυο. (Παρόλο που μπορεί να συνδεθεί στο διαδίκτυο, μπορεί επίσης να υπάρχει και ως ένα δικό του αυτόνομο τοπικό δίκτυο). Επίσης, οι κεραίες (των κόμβων) που είναι εγκατεστημένες στο εξωτερικό των κτιρίων συνδέονται μεταξύ τους, σχηματίζοντας ένα δίκτυο πλέγματος.
Όμως, υπάρχει κάτι τέτοιο στον πραγματικό κόσμο;
Ένας χάρτης των σημερινών κόμβων του NYC Mesh. Οι ενεργείς κόμβοι είναι με κόκκινο και οι γραμμές δείχνουν τις συνδέσεις μεταξύ κόμβων
Τα ασύρματα δίκτυα πλέγματος έχουν ήδη αναπτυχθεί σε ολόκληρο τον κόσμο, από το NYC Mesh της Νέας Υόρκης, το Equitable Internet Initiative του Ντιτρόιτ έως το FabFi του Ανατολικού Αφγανιστάν (αν και τελικά έκλεισε λόγω πίεσης από τις τοπικές τηλεπικοινωνίες) και έως τις αγροτικές κοινότητες της Νότιας Αφρικής
Στην την Ελλάδα υπάρχουν τέτοια δίκτυα στις παρακάτω πόλεις:
* Athens Wireless Metropolitan Network (AWMN) / Ασύρματο Μητροπολιτικό Δίκτυο Αθήνας
* Thessaloniki’s Wireless Metropolitan Network (TWMN) / Ασύρματο Μητροπολιτικό Δίκτυο Θεσσαλονίκης
* To Ασύρματο Κοινοτικό Δικτύου Sarantaporo.gr
* Το i4free-gr στην κοινότητα της περιοχής Τριζόνια Ναυπακτίας
Ένα από τα πιο εξελιγμένα ασύρματα δίκτυα είναι το Guifi.net , ένα κοινοτικό δίκτυο στην Ισπανία που μεγάλωσε από έναν και μοναδικό κόμβο το 2004 σε περισσότερους από 30.000 μέχρι το 2016. Προκάλεσε την δημιουργία τοπικών ISPs που συνδέουν τους χρήστες του με το διαδίκτυο οπτικών ινών.
Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την απόφαση της FCC για την ουδετερότητα του διαδικτύου, έχουν ήδη αρχίσει να εμφανίζονται πολλά νέα πρότζεκτ δικτύων πλέγματος για διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένου και αυτό του Honolulu Mesh στη Χαβάη, ενώ μια ομάδα στο Λος Άντζελες μόλις ανακοίνωσε την πρώτη της συνάντηση για να αρχίσουν να σχεδιάζουν ένα αντίστοιχο δίκτυο.
Άλλα ασύρματα δίκτυα πλέγματος έχουν έναν πιο προσωρινό χαρακτήρα και χρησιμεύουν ως εφεδρική πηγή διαδικτύου όταν τα κανονικά δίκτυα έχουν καταστραφεί ή δεν είναι διαθέσιμα. Μετά τον τυφώνα Sandy, όταν τα δίκτυα Internet και κινητής τηλεφωνίας χτυπήθηκαν στη γειτονιά του Μπρούκλιν, το Red Hook , ένα ασύρματο δίκτυο πλέγματος, έγινε η ραχοκοκαλιά της επικοινωνίας για αυτήν την χαμηλού εισοδήματος κοινότητα. Η FEMA κατέληξε να κάνει μια εγκατάσταση δορυφορικής σύνδεσης στο Internet στο κοινοτικό κέντρο, το οποίο στη συνέχεια διέδιδε το διαδίκτυο μέσω του πλέγματος.
Πώς να φτιάξεις το δικό σου
Κάπως έτσι μοιάζει ένα ασύρματο δίκτυο πλέγματος που συνδέεται με το διαδίκτυο
Αρκετοί οργανισμοί προσφέρουν οδηγούς και ελεύθερες πηγές πληροφοριών για να δημιουργήσουν κάποιοι τα δικά τους ασύρματα δίκτυα.
Το Commotion Wireless, ένα πρότζεκτ από το Open Technology Institute του New America Foundation, παρέχει τον πιο ολοκληρωμένο οδηγό για να ξεκινήσεις, καθώς και δωρεάν downloads του υλικολογισμικού για δρομολογητές, τηλέφωνα και υπολογιστές .
Το NYC Mesh έχει επίσης έναν οδηγό που περιλαμβάνει τα πάντα για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να εμπλακεί ολόκληρη η κοινότητα και να κινητοποιηθεί έως τις ιδιαιτερότητες που έχει το απαιτούμενο υλικό.
Εν τω μεταξύ, το LibreMesh το οποίο ξεκίνησε το 2013, παρέχει μια άλλη επιλογή υλικολογισμικού για τη δημιουργία ενός ασύρματου δικτύου. Αρκετά μεγάλα δίκτυα πλέγματος είναι χτισμένα πάνω στο LibreMesh, συμπεριλαμβανομένου αυτού του Guifi.net της Ισπανίας, αλλά απαιτεί λίγο περισσότερη κατανόηση στην ρύθμιση των δικτύων.
Φυσικά, το πιο εύκολο πράγμα είναι να ενταχθείς σε ένα υπάρχον δίκτυο, όπως το NYC Mesh, το οποίο πωλεί έτοιμους διαμορφωμένους δρομολογητές στις μηνιαίες συναντήσεις του.
Γιατί δεν είναι τότε πανταχού παρόντα;
Παρά τα πολλά οφέλη τους, τα δίκτυα πλέγματος εξακολουθούν να είναι εξειδικευμένα. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η σύνδεση σε ένα δίκτυο πλέγματος εξακολουθεί να είναι πολύ πιο δύσκολη από ότι η απλή εγγραφή σε μια υπηρεσία παροχής διαδικτύου μέσω ISP και από το να πληρώνεις τον μηνιαίο λογαριασμό σύνδεσης.
Εξάλλου, το ασύρματο πλέγμα “καταλαμβάνει μια θέση στη δημόσια φαντασία που μπορεί να μην συγχρονίζεται πάντα με τη βαρετή πραγματικότητα”, λέει στο Inverse ο Dan Phiffer , ένας διακεκριμένος προγραμματιστής και υποστηρικτής για ένα ελεύθερο διαδίκτυο, ο οποίος δημιούργησε ένα darknet για το κίνημα Occupy Wall Street \. Προσθέτει ότι υπάρχουν πολλά εξαρτήματα για να μπορέσει κάποιος να συνθέσει, αλλά και ότι “η τεχνολογία πλέγματος [που επιτρέπει τη σύνδεση συσκευών μεταξύ τους] και οι δυνατότητες της peer-to-peer κοινότητας θα πρέπει να κατανοηθούν ξεχωριστά”. Επιπλέον, δεν είναι ούτε μόνο αυτές οι δυνατότητες που επιτρέπουν στους χρήστες να συνδεθούν στο διαδίκτυο.
Οι περισσότεροι χρήστες στο διαδίκτυο εξακολουθούν να εξαρτώνται από έναν παραδοσιακό παροχέα υπηρεσιών διαδικτύου για να συνδεθούν στον ιστό, είτε μέσω των δικών τους συνδρομών – είτε μέσω μιας σύνδεσης που μοιράζονται με έναν άλλον κόμβο. Ωστόσο, η αποκέντρωση, η οποία καθιστά τα δίκτυα πλέγματος είναι πιο ανθεκτικά στις παρεμβολές, όμως σημαίνει επίσης ότι η σύνδεση με το διαδίκτυο μέσω των πολλών “ενδιάμεσων κόμβων” (hops) είναι και πιο αργή. Η πραγματική λύση είναι ο συνδυασμός της τεχνολογίας πλέγματος με άμεση πρόσβαση σε ένα διαδίκτυο.
Αλλά αυτό δεν είναι ένα εύκολο έργο. Ο εθελοντής του NYC Mesh, Brian Hall, λέει στο Inverse ότι ο οργανισμός ξεκίνησε το πρώτο του supernode (υπερκόμβο) το 2016, μετά από ένα χρόνο διαπραγματεύσεων. Ο οργανισμός βρήκε έναν οικονομικό χορηγό για να δεχτεί επιχορηγήσεις και δωρεές και διαπραγματεύτηκε για μια “transit” δωρεάν σύνδεση στο διαδίκτυο, καθώς και για το εύρος ζώνης που θα είχε διαθέσιμο στο διαδίκτυο.
Ακόμα, το κόστος δεν είναι ασήμαντο. “Κάθε υπερκόμβος κοστίζει περίπου 5.000 δολάρια για την εγκατάσταση και 1.000 δολάρια το μήνα για να λειτουργεί”, λέει ο Hall στο Inverse.
Αλλά όλα αυτά έχουν αποδώσει. Σήμερα, ο υπερκόμβος του Μανχάταν στο κέντρο της πόλης έχει 15 κτίρια συνδεδεμένα απευθείας με αυτόν, επιτρέποντάς τα να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω εξαιρετικά υψηλών ταχυτήτων – χωρίς ISPs. Ελπίζουν να διατηρήσουν ελεύθερη την πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω ενός συνδυασμού επιχορηγήσεων, δωρεών και συνδρομών. “Οι ατομικές δωρεές καλύπτουν σχεδόν το κόστος αυτή τη στιγμή”, λέει ο Hall.
Η ασύρματη τεχνολογία πλέγματος υπάρχει εδώ και αρκετό καιρό και έτσι έχει δείξει τις δυνατότητές της. Αλλά το τέλος της ουδετερότητας του διαδικτύου έχει δημιουργήσει μια μεγαλύτερη αίσθηση επείγοντος.
“Η φετινή ψήφιση από την FCC έχει προκαλέσει σε όλους μας μια αίσθηση μεγαλύτερου κινδύνου”, λέει ο Dan Phiffer. “Το πολιτικό τοπίο έχει μετατοπιστεί τόσο δραματικά φέτος”.
Και όλα αυτά έχουν αυξήσει σίγουρα το ενδιαφέρον για την δικτύωση πλέγματος. Το NYC Mesh έγινε αποδέκτης νέων αιτήσεων συμμετοχής σε επίπεδο ρεκόρ λόγω της κατάργησης της ουδετερότητας του διαδικτύου, ενώ νέα πρότζεκτ όπως αυτά της Χονολουλού και του LA ξεκίνησαν επίσης ως μια συνέπεια των αλλαγών στους κανόνες από την FCC.
Ενώ είναι ακόμα πολύ νωρίς για να διαπιστώσουμε εάν η δικτύωση πλέγματος θα απογειωθεί πραγματικά αυτή τη στιγμή, καθώς το κόστος της πρόσβασης στο διαδίκτυο της χώρας θα ανεβαίνει και οι κανονικές ταχύτητες θα αρχίσουν να επιβραδύνουν, η δημιουργία του δικού μας διαδικτύου ή η σύνδεση με ένα δίκτυο “DIY” (Do It Yourself), αποτελεί μια εξαιρετική λύση για αντισταθούμε στις κερδοσκοπικές ορέξεις των μεγάλων εταιρειών.
Πηγές άρθρου: https://www.inverse.com , openwifi.ellak.gr
Μετάφραση: https://waves.pirateparty.gr